Ενημερώνουμε τα παιδιά πως “Θα ξεκινήσουμε το μάθημά μας ανακαλύπτοντας τα διάφορα ηλικιακά στάδια της ζωής. Πώς αλλάζει η ζωή μας καθώς μεγαλώνουμε; Τι σημαίνει για εμάς η ηλικία; Μέσα από την πρώτη δραστηριότητα, θα εξερευνήσουμε τα διαφορετικά στάδια της ζωής και θα μάθουμε πώς κάθε ηλικία έχει μοναδικά χαρακτηριστικά. Ο στόχος είναι να αποκτήσουμε μια σαφή κατανόηση των ηλικιακών σταδίων και των χαρακτηριστικών τους και να δούμε πώς αυτά εξελίσσονται στη διάρκεια της ζωής μας”.

Χωρίζουμε τα παιδιά σε ομάδες των 4-5 ατόμων και μοιράζουμε από ένα Φύλλο εργασίας σε κάθε ομάδα. Κατόπιν, πριν ξεκινήσουμε τη δραστηριότητα, ρωτάμε τα παιδιά τι είναι “Ηλικία”.

Απάντηση:

Ηλικία: Ο χρόνος που διανύθηκε από τη γέννηση ενός ανθρώπου (ή ζώου ή άλλου ζωντανού οργανισμού), έως μια συγκεκριμένη στιγμή.

Στη συνέχεια καλούμε τις ομάδες να συζητήσουν εσωτερικά και να συμπληρώσουν στον πίνακα που βρίσκεται στο Φύλλο εργασίας, τις ηλικίες που θεωρούν ότι αντιπροσωπεύουν την κάθε ηλικιακή κατηγορία (μπορεί να είναι και εύρος ηλικιών).

Τέλος, ζητάμε από τις ομάδες να μοιραστούν τις σημειώσεις τους στην ολομέλεια και καταγράφουμε στον πίνακα τις απόψεις τους.

Ενημερώνουμε τα παιδιά ότι “Στην επόμενη δραστηριότητα, θα εστιάσουμε στις απόψεις που έχει η κοινή γνώμη για τα νεαρά και τα ηλικιωμένα άτομα. Στην καθημερινή μας ζωή, ακούμε συχνά κάποιες φράσεις για τους νέους ή τους ηλικιωμένους ανθρώπους. Θα σας δώσω, λοιπόν, μερικές φράσεις και θα ήθελα να μου πείτε ποια ηλικιακή ομάδα εκφράζει αυτές τις απόψεις και σε ποια ηλικιακή ομάδα αναφέρονται”.

Στη συνέχεια, μοιράζουμε από ένα Φύλλο εργασίας σε κάθε ομάδα και ενημερώνουμε πως έχουν συγκεκριμένο χρόνο για να συμπληρώσουν τον πίνακα της Δραστηριότητας. Ενημερώνουμε τα παιδιά, πως δεν υπάρχουν σωστές απαντήσεις και εφόσον στην ομάδα εκφράζονται διαφορετικές απόψεις, μπορούν να σημειωθούν στον πίνακα όλες οι πιθανές απαντήσεις.

Καλούμε τα παιδιά σε μια ανοιχτή συζήτηση, θέτοντας τις παρακάτω ερωτήσεις, από το Φύλλο εργασίας.

• Ποιες συγκεκριμένες αντιλήψεις προωθούν οι παραπάνω φράσεις;
• Είναι δίκαιες οι παραπάνω φράσεις;
• Πώς μπορούν να επηρεάσουν οι παραπάνω φράσεις τις απόψεις μας και τις σχέσεις μας με τους άλλους;

Τέλος, ζητάμε από τις ομάδες να μοιραστούν τις σημειώσεις τους στην ολομέλεια και καταγράφουμε στον πίνακα τις απόψεις τους.

1. Ποιες συγκεκριμένες αντιλήψεις προωθούν οι παραπάνω φράσεις;

• Προωθούν την αντίληψη ότι οι ηλικιωμένοι είναι ανίκανοι ή επικίνδυνοι.
• Δείχνουν ότι οι νέοι θεωρούνται ανώριμοι και ότι δεν καταλαβαίνουν τα προβλήματα των μεγαλύτερων.
• Επικεντρώνονται σε αρνητικά στερεότυπα που απομακρύνουν τις γενιές.

2. Είναι δίκαιες οι παραπάνω φράσεις;

• Δεν είναι δίκαιες, γιατί δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα όλων των ηλικιακών ομάδων.
• Τα ηλικιωμένα άτομα έχουν πολλές γνώσεις και εμπειρίες να προσφέρουν.
• Τα νεαρά άτομα μπορούν να είναι υπεύθυνα και ενημερωμένα, παρά την ηλικία τους.

3. Πώς μπορούν να επηρεάσουν οι παραπάνω φράσεις τις απόψεις μας και τις σχέσεις μας με τους άλλους;

• Μπορεί να δημιουργήσουν ένταση και παρεξηγήσεις μεταξύ των γενεών.
• Επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση των ανθρώπων, π.χ., οι ηλικιωμένοι μπορεί να νιώθουν περιθωριοποιημένοι.
• Μπορεί να προκαλέσουν μια απομάκρυνση στην αλληλεπίδραση και την αλληλοκατανόηση μεταξύ διαφορετικών ηλικιακών ομάδων.

Ενημερώνουμε τα παιδιά πως “Στην τρίτη μας δραστηριότητα, θα παίξουμε το παιχνίδι “Μάντεψε ποιος” με στόχο να δούμε πόσο μοναδικοί είναι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως ηλικίας. Είναι εύκολο να συνδέουμε κάποια χαρακτηριστικά με συγκεκριμένες ηλικίες, αλλά στην πραγματικότητα, ο καθένας από εμάς έχει διαφορετικές ικανότητες και ενδιαφέροντα που δεν περιορίζονται με βάση το πότε γεννηθήκαμε.”

Στη συνέχεια μοιράζουμε σε κάθε ομάδα τα δύο πακέτα καρτών (Κάρτες “Ιστορίες” και Κάρτες “Προφίλ”) και ενημερώνουμε τις ομάδες ότι έχουν συγκεκριμένο χρόνο για το παιχνίδι. Κατόπιν ενημερώνουμε τις ομάδες για τις οδηγίες του παιχνιδιού: “Κάθε ομάδα έχει δύο πακέτα καρτών, τα οποία περιλαμβάνουν το καθένα από δέκα κάρτες. Θα πρέπει να τοποθετήσετε τις κάρτες του πρώτου πακέτου (Κάρτες “Ιστορίες”) επάνω στο θρανίο, από την πάνω πλευρά (η πλευρά με τις φωτογραφίες).  Σε αυτή την πλευρά θα δείτε τη φωτογραφία και την ηλικία κάποιων ανθρώπων. Στο δεύτερο πακέτο (Κάρτες “Προφίλ”) θα βρείτε πληροφορίες που αποτυπώνουν την ιδιότητα ενός ανθρώπου (π.χ. επιστήμονας). Θα πρέπει να μαντέψετε σε ποια φωτογραφία αντιστοιχεί κάθε ιδιότητα. Συζητήστε μεταξύ σας την κάθε σας επιλογή, πριν πάρετε την τελική σας απόφαση. Μόλις τελειώσει ο χρόνος όλες οι ομάδες ταυτόχρονα θα γυρίσουν τις κάρτες “Ιστορίες” από την άλλη πλευρά, για να δουν πόσες κάρτες έχουν αντιστοιχίσει σωστά”.

Αφού έχουμε δει τα αποτελέσματα, κάνουμε μια ανοιχτή συζήτηση, ακολουθώντας τις παρακάτω ερωτήσεις:

• Γιατί νομίζετε ότι κάνατε λάθος σε κάποιες κάρτες; Τι σας οδήγησε σε αυτή την επιλογή; Μπορεί να επηρεαστήκατε από κάποιες αντιλήψεις ή στερεότυπα;
• Πιστεύετε ότι η ηλικία επηρεάζει το τι μπορεί να πετύχει ένας άνθρωπος;
• Πώς νομίζετε ότι επηρεάζει η κοινωνία την αντίληψή μας για τα επιτεύγματα ανθρώπων διαφορετικών ηλικιών;
• Ποιον από τους ανθρώπους που γνωρίσαμε σήμερα θαυμάζετε περισσότερο και γιατί;

Ενημερώνουμε τα παιδιά πως “Στην τελευταία, αλλά εξίσου σημαντική δραστηριότητα, θα έχουμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με άτομα διαφορετικών ηλικιών. Μέσα από αυτές τις συνεντεύξεις, θα ανακαλύψουμε κοινές αξίες και διαφορές στις απαντήσεις τους. Τι μπορούμε να μάθουμε από τις εμπειρίες τους; Αυτή η δραστηριότητα θα μας επιτρέψει να ακούσουμε τις φωνές των άλλων και να κατανοήσουμε καλύτερα πώς οι αξίες και οι απόψεις διαμορφώνονται από τις εμπειρίες ζωής που φέρει η κάθε ηλικία”.

Μοιράζουμε από ένα  Φύλλο εργασίας στις ομάδες και τους ζητάμε να καταγράψουν τις ερωτήσεις που θα έκαναν σε έναν/μία υπερήλικα  (90+ ετών), αν του/της έπαιρναν συνέντευξη. Συμβουλεύουμε τα παιδιά και τα καθοδηγούμε να σκεφτούν διευρυμένα, κάνοντας ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο ζωής, τις ανησυχίες, τις διαπροσωπικές σχέσεις και την κοινωνική ζωή εν γένει, συμβουλές που θα έδιναν σε νεότερους, αλλαγές που έχουν βιώσει, σημαντικές αναμνήσεις, μελλοντικές προοπτικές κ.ά.

Πιθανές ερωτήσεις ανά κατηγορία: 

• Τρόπος ζωής
  • Καθημερινές συνήθειες (π.χ. πρωινή ρουτίνα, διατροφή, άσκηση)
  • Χόμπι και ελεύθερος χρόνος
  • Ενδιαφέροντα και ασχολίες (π.χ. διάβασμα, κηπουρική, παραδοσιακές τέχνες)
• Ανησυχίες
  • Τι τους απασχολεί περισσότερο σήμερα (π.χ. υγεία, οικογένεια, τεχνολογία)
  • Τι φοβούνται ή ποιο είναι το μεγαλύτερο άγχος τους σε αυτή την ηλικία
  • Πώς αντιμετωπίζουν δυσκολίες (π.χ. μοναξιά, απώλειες)
• Σχέσεις και κοινωνική ζωή
  • Σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους
  • Ρόλος των παιδιών και των εγγονιών στη ζωή τους
  • Κοινωνική δραστηριότητα και συμμετοχή στην κοινότητα
• Συμβουλές για τους νέους
  • Τι συμβουλές θα έδιναν σε ένα νεότερο άτομο
  • Τι θα ήθελαν να είχαν μάθει οι ίδιοι νωρίτερα στη ζωή τους
  • Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να προσέχουν οι νεότεροι
• Αλλαγές που έχουν βιώσει
  • Πώς έχει αλλάξει η ζωή τους με τα χρόνια (π.χ. τεχνολογία, επικοινωνία, καθημερινότητα)
  • Σημαντικές αλλαγές στην κοινωνία και τον κόσμο που τους έχουν επηρεάσει
  • Τι τους έχει εντυπωσιάσει περισσότερο από την πρόοδο της ζωής
• Σημαντικές αναμνήσεις
  • Σημαντικές στιγμές στη ζωή τους (π.χ. γάμος, επαγγελματική πορεία, ταξίδια)
  • Τις καλύτερες ή πιο ευτυχισμένες αναμνήσεις τους
  • Κάποιο γεγονός που τους έχει σημαδέψει
• Μελλοντικές προοπτικές
  • Πώς βλέπουν το μέλλον για τον εαυτό τους και για τις νεότερες γενιές
  • Τι τους δίνει ελπίδα ή αισιοδοξία για το μέλλον

Ενημερώνουμε τα παιδιά πως: “Τώρα θα γίνετε μικροί δημοσιογράφοι! Κάθε ομάδα θα διαλέξει τουλάχιστον δύο ερωτήσεις από τη λίστα που παρατίθεται στο Φύλλο εργασίας (διαφορετικές ερωτήσεις για κάθε ομάδα) και θα πρέπει να τις κάνει σε ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών. Βρείτε 7 άτομα διαφορετικών ηλικιών (από 5 έως 75+ ετών) και κάντε τους αυτές τις ερωτήσεις. Στη συνέχεια, θα παρουσιάσετε τα αποτελέσματά σας στην τάξη!”.

Σημείωση: Για την παρουσίαση μπορούν να χρησιμοποιήσουν το template που παρατίθεται ή να το μετατρέψουν σε αφίσα ή να επιστρατεύσουν τη δημιουργικότητά τους και να το παρουσιάσουν, όπως επιθυμούν (κολάζ, βίντεο κ.ά.).Θα ήταν ενδιαφέρον, όχι, όμως, απαραίτητο, να συζητήσουν όλες οι ομάδες μαζί και να καταλήξουν μαζί σε κοινό τρόπο παρουσίασης, ούτως ώστε η σύνθεσή τους να μετατραπεί σε ολοκληρωμένο προτζεκτ.

Λίστα ερωτήσεων: 

Παρουσίαση των αποτελεσμάτων από κάθε ομάδα ξεχωριστά

Συζήτηση

Ερωτήσεις για συζήτηση:

• Παρατηρήσατε κοινά στοιχεία στις απαντήσεις των ατόμων διαφορετικών ηλικιών; Τι σας εξέπληξε περισσότερο;
• Πώς πιστεύετε ότι οι διαφορετικές ηλικιακές εμπειρίες επηρεάζουν τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο;
• Πιστεύετε ότι η ηλικία ενός ατόμου επηρεάζει τις αξίες και τις προτεραιότητές του; Αν ναι, πώς το παρατηρήσατε αυτό από τις απαντήσεις των συνεντεύξεων;
• Υπήρξε κάτι που σας έκανε να αλλάξετε άποψη για τους ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών; Τι ήταν αυτό;

[Εφόσον υπάρχει υπερήλικας που έχει κάνει αποδεκτή την πρόσκλησή σας να συμμετάσχει στη δραστηριότητα] Ενημερώνουμε τα παιδιά ότι θα έχουν την ευκαιρία να πάρουν συνέντευξη από τον/την κο./κα. ΧΧΧ (υπερήλικας) και να του/της θέσουν τις ερωτήσεις που σημείωσαν στο Α’ μέρος της δραστηριότητας.